NGUYỄN CÔNG HOAN – TRUYỆN NGẮN CHỌN LỌC

BỮA NO… ĐÒN

…Và bụi. Và tanh. Và ồn ào. Và hơi người. Và chen chúc…

Chợ họp mỗi lúc một đông.

Thế mà thằng Canh đến bây giờ chưa được một cơ hội tốt nào để thi hành cách kiếm ăn của nó. Người khôn của khó có khác! Được một miếng ăn thật là vất vả.

Bỏ vốn ra buôn, được ít lợi quá, người ta ca kiết đã đành. Không mất đồng vốn nào, chỉ hòng thu lợi không, thằng Canh cũng nhăn nhó: Nó làm nghề ăn cắp.

Nghề ấy mới xấu.

Mặt trời lừng lững lên cao chói lọi. Ánh nắng tung tóe mạnh mẽ, đã làm khô những bãi quết trầu. Bóng râm rụt ngắn dần.

Người ta chen nhau, đẩy nhau, cản nhau. Một tốp người đi. Một tốp người lại. Tranh nhau đi lại, rồi mắc ngẵng ở lối hẹp. Ùn lại. Người ta đẩy nhau. Một bà đương chổng mông, mặc cả bìa đậu, bị giúi ngã sấp xuống mẹt hàng. Một chuỗi của chẳng ngon bầy ngay ra để hiến các ông bà ông vải. Nheo nhéo.

Những người khôn ngoan, làm lơ, tay giữ túi, chân bước đi. Cho được việc. Người tò mò, hiếu sự, đứng lại, tủm tỉm cười, hùn cho đám chửi nhau vui hơn. Vòng trong, vòng ngoài, người ta kéo đến xem và nghe. Đông như đám hội.

Thằng Canh vội thất thểu tới. Thế là khán giả, không ai bảo ai, giải tán dần.

Ung dung, nó đứng nhìn người bị nạn, nhởn nhơ chế giễu. Kỳ thực, trong bụng nó tiếc, vì nỗi nó đến quá muộn mằn.

Rồi nó giả vờ làm người điên hoặc người say. Nó thất tha thất thểu, đi loạng choạng, chân nam đá chân chiêu, đụng người nọ, va người kia. Vô phúc, nó dính vào ai, là luôn thể nó dính cả sự giầu có của người ấy đương bình tĩnh ẩn dật tận dưới đáy túi.

Nhưng người ta ai còn lạ gì nó. Chẳng ai để nó đến gần. Mặt nó, người ta nhẵn lắm rồi. Cả đời, nó mặc chỉ có thế. Cái quần cháo lòng xắn lá toạ, ống cao ống thấp, thì bở tơi, nhưng dầy cồm cộp những đất, bùn và ghét. Cái áo dài vải tây đen, nay chỉ còn giữ được màu nước dưa, thì ở lưng, vai, tay, ngực, bướp ra, mà năm khuy thì về hưu trí bốn. Mỗi chỗ rách là kỷ niệm một trận đòn mê tơi, kết quả của một kỳ công về sự nghiệp trong đời sinh sống của nó.

Cái áo ấy có hai công dụng. Vừa để che cái thân khẳng khiu, khô đét, cho khỏi rõ những mạch máu và bộ xương sườn, vừa để giấu tạm thời cái thứ lấy cắp.

Nhưng nó chẳng bưng kín được khí cục của nó hiện cả ở trên đầu, không có gì che đậy. Đầu nó chỉ còn hình cái sọ cắm trên cái cổ dai ngoách, mà luồng gân kheo khư kéo nổi lên, mấp mô như thớ chiếc kẹo kéo. Da mặt bọc ít thịt quá, thành ra thừa nhiều, nó nhăn nheo lại, mà những đường nhăn chi chít như vết rạn của men cái lọ cổ. Tóc nó chịu nằm ẹp trên đầu, không dậy được, như những ngọn lúa bị bão, mà chảy cả xuống, quắp vào trán, vào gáy, vào mang tai.

Nhưng cái tướng ăn cắp của nó tốt ở đôi mắt, nhỏ mà dài, có hai con ngươi rất mẫn cán trong việc đi tuần, lúc nào cũng lấm la lấm lét.

Nó là một con ma đói, một con quỷ gian. Người ta ghét nó, người ta sợ nó, người ta tởm nó. Người ta lại giới thiệu nó cả với người lạ mặt, mới đến chợ lần đầu. Tên nó, cũng có tiếng như tên hai bậc vĩ nhân Hít Mút.

Chẳng ai thương nó cả. Nó cũng là người như mọi người. Duy chỉ khác mọi người là chẳng may nó bị tạo hóa ruồng bỏ, cho nên đói khát, phải ăn cắp giấm giúi để nuôi thân. Cái ấy cũng khác hẳn với người thường. Họ thừa, họ cũng cứ đường hoàng ăn cắp.

Leave a comment