NGUYỄN CÔNG HOAN – TRUYỆN NGẮN CHỌN LỌC

– Có thể nào giản tiện hơn được không, ông?

– Nguyên cái đại dư, thường thường cũng phải bốn mươi hai người khênh, ngọc lộ tám người, còn bao nhiêu đối trướng thì phải lấy thêm bấy nhiêu người nữa.

Cụ Hường lại hỏi:

– Có tốn đến ba bốn chục không, ông?

– Bẩm hơn ạ. Nhưng cụ đừng ngại cái tốn. Hẳn các ông các bà trả nghĩa cụ, cũng không khi nào chịu hà tiện mấy chục đồng bạc để mua lấy tiếng phố xá chê cười.

Cụ Hường nghĩ ngợi một lát, rồi nói:

– Vâng, cái đó tùy các con tôi.

– Thưa cụ, đó là chúng tôi tính phác ra mà thôi. Còn tiền nong, thì có thể châm chước được. Miễn là cụ dặn lại các ông các bà một tiếng là đủ.

Cụ Hường gọi:

– Anh Cả!

Người con cả ghé tai. Cụ Hường nói:

– Nhớ lấy tên hiệu ông chủ đây.

Ông Bảo Sơn vui vẻ đỡ lời:

– Bẩm hiệu Bảo Sơn, Bảo Sơn ạ.

Đoạn, ông Bảo Sơn đứng dậy, cáo từ. Người con cả tiễn ra đến cửa.

Trước khi từ biệt, ông Bảo Sơn ngậm ngùi, bắt tay chủ nhà thật chặt và thật lâu như thể đôi bạn cố tri. Rồi buông tay ra, ông nói rất thân mật:

– Chúng tôi cảm ơn ngài. Chốc nữa, mời ngài quá bộ đến chơi đằng nhà để xem qua đồ đạc. Nói đổ xuống sông xuống biển, nếu chẳng may cụ có việc gì, xin ngài cứ tin cậy ở tôi.

– Vâng, ông tôi đã dặn, tôi không dám trái lời.

Rồi thở dài, người con nói tiếp:

– Có lẽ ông tôi khó lòng được ba hôm nữa.

Ông Bảo Sơn an ủi:

– Ngài đừng lo. Nghĩa là tôi nói vậy thôi. Chứ nếu phúc nhà, cụ gặp thầy gặp thuốc mà lại bình phục như thường, thì tôi rất mừng.

*

* *

Ông Bảo Sơn hớn hở về nhà, chứa chan hy vọng.

Ông đắc chí, bảo vợ.

– Ở thời buổi chiến tranh, không xúy sẵn như thế là mất món khách.

Thực vậy, lối xúy khách ấy đã nhiều lần làm cho các bạn đồng nghiệp của ông phải ngẩn ngơ về sự ế hàng của họ. Bởi thế, ông cho nó là cái bí quyết trong cánh làm ăn, cần phải giữ kín, kẻo người khác bắt chước.

Từ đó, ông phái người thỉnh thoảng lảng vảng qua nhà cụ Hường. Hễ ở đây nổi lên tiếng khóc, thì nhất định ông phải là người đầu tiên, đem gói vàng hương nến hôm nọ chưa dùng, đến để phúng cụ.

Song, tận hôm thứ ba, là ngày ông chắc cụ Hường hết số, mà ông cũng chẳng được tin tức gì mừng hơn. Thế là ông đâm lo. Lo rằng người nhà ông không làm việc đến nơi đến chốn. Hoặc cụ Hường đã ăn xôi ngay hôm sau, mà có hãng nào phỗng tay trên mất khách rồi chăng. Nếu vậy, ông mất toi mấy hào lê táo à? Một trăm lần ông tự hỏi, ấy là một trăm lần ông khó trả lời. Càng bực mình, ông Bảo Sơn càng phát cáu. Thân hành đến tận nhà cụ Hường để hỏi han tin tức cho đích xác, ông cho là bất tiện. Vì vậy, ông phải làm một việc tiện hơn, là cả ngày hôm ấy, ông hết mắng đầy tớ khờ dại, lại chửi anh đồng nghiệp đểu giả nào ăn hớt khách của ông.

Đến tận chập tối, ông mới thuê xe xuống dốc Hàng Gà, để hai năm rõ mười về câu chuyện đã làm ông bận trí.

Trước hết, ông lượn qua cửa nhà cụ Hường một lượt. Ông thấy trong nhà, kẻ đi người lại như thường, không có vẻ chi là khác cả. Vậy tất là cụ Hường vẫn còn sống. Ông yên tâm. Nhưng rồi đắn đo thế nào, ông lại đâm nghi. Có lẽ người ta đem người ốm về quê để tiện việc ma chay ở nơi quê cha đất tổ rồi chăng? Ông bèn hỏi thăm nhà bên cạnh, thì ông mới lại yên tâm: Đám này có chạy lên mây cũng không thể lọt qua tay ông. Vì ông già định chết ở Hà Nội.

Ông chứa chan hy vọng, lại lượn qua nhà cụ Hường thật thong thả, để thám thính cho thật kỹ càng. Quái lạ, ông nghe thấy có tiếng cười vui? Ông cau mặt, nghĩ ngợi mãi, mà chẳng hiểu thế nào cả.

Rồi ông lại phải qua nhà cụ Hường lần thứ ba. Lần này, đến cửa, ông đứng hẳn lại, cố nhìn vào trong rõ lâu. Vẫn những người đi lại. Vẫn những tiếng nói cười. Quái nhỉ! Ông đoán mãi không ra là tại làm sao.

Một lát, thấy thằng nhỏ ở trong nhà mở cửa đi ra phố. Ông mừng rỡ, đứng nép hẳn một bên tường, giơ tay ra vẫy nó.

Thằng nhỏ dòm vào tận mặt ông, hỏi:

– Ông hỏi ai?

Ông Bảo Sơn ngần ngừ một lúc, rồi khe khẽ:

– Này anh, cụ hôm nay thế nào?

Thằng nhỏ vội vàng chắp tay cho lễ phép:

– Bẩm ông, mời ông vào chơi, cụ con đã đỡ.

Ông choáng người, trợn mắt:

– Đã đỡ?

– Vâng, đỡ nhiều rồi. Nhờ giời có thể khỏi được ạ.

Ông Bảo Sơn thất vọng. Ông ngoẹo cổ, nhún vai, thở dài, rồi đút hai tay vào túi quần. Ông quay bước:

– Ồ, mẹc! Con khỉ!

27- 7- 1936

Leave a comment