Làng tôi bây giờ sở dĩ được yên ổn, là nhờ lòng can đảm, nghĩa hiệp của anh cu Bản, đã liều mình khám phá ra cái tổ trộm cướp ở cánh rừng Thông.
Sáu tháng về trước, luôn một dạo, những lúc đêm khuya, tĩnh mịch, không có trăng, ít người dám đưa mắt ra ngoài sân tối mịt. Nghe ngọn gió rít qua khe liếp cũng đủ trợn! Hễ có tiếng chó rồ lên sủa khan ở xóm bờ sông, là ngay từ đứa bé lên hai cũng biết giật mình. Nó khóc thét lên, ôm chầm lấy mẹ. Mẹ nó vỗ, xoa, ru khe khẽ để lắng tai nghe. Rồi nếu một hồi tù và dậy lên, thì ông già vặn to ngọn đèn hoa kỳ, ngồi nhỏm dậy, húng hắng ho, hoặc hút thuốc lào, cho đỡ vẻ lặng lẽ.
Nhưng bỗng vẳng nghe ở đâu kêu cướp, rồi trống đánh liên thanh, tiếng khóc như ri, tù và rúc, chó sủa lạc tiếng, liền liền nhau từ làng này đến làng khác, dài hàng mấy cây số, thì người cứng bóng vía đến đâu cũng phải lạnh run lên, đánh thức cả nhau dậy, ngồi đến suốt sáng.
Mười tối thì đến bốn năm tối kinh khủng như thế. Mà bọn cướp rất tài, ban ngày chúng khéo lẩn lút trong cánh rừng Thông. Các nhà chuyên trách mấy lần cho lính vào sục cũng không bắt được.
*
* *
Lúc ấy, vào khoảng bốn giờ chiều. Chị cu Bản đương ngồi nhặt rau trong bếp, thì chồng về. Nét mặt hăm hở, anh nói:
– Này u nó, quan đã cắt tôi rồi.
Chị ngơ ngác:
– Cái gì?
– Cắt đi bắt tổ cướp rừng Thông.
Xám ngắt mặt, chị gắt:
– Quan bắt thầy nó vào chỗ chết mà cũng nghe à?
Anh cu vênh mặt, kiêu căng, đáp:
– Chỉ nói dại! Việc gì mà chết. Chính tôi tình nguyện với quan để xin đi!
Chị cu òa lên khóc:
– Thầy nó nỡ bỏ mẹ con tôi chết đói hay sao? Khổ quá! Tôi biết trông cậy vào ai được? Thầy nó đừng đi!
Ba đứa bé, ngơ ngác nhìn cha mẹ, cũng òa lên khóc.
Anh cu cảm động, an ủi vợ:
– U nó cứ yên lòng. Thế nào sáng mai tôi cũng về. Nếu tôi không ra tay, rồi quân cướp cứ nhũng nhiễu mãi, vùng này còn ai làm ăn gì được!
– Đành vậy, nhưng lỡ ra…
– Thì cũng đành chứ sao? Tôi làm việc ích cho mọi người mà u nó cũng cứ ngăn cản.
– Làm ích cho nhà giàu, chứ những hạng như mình thì lo gì bị cướp? Tôi chỉ sợ lỡ ra, thì một nách ba con mọn, tôi biết làm thế nào?
– U mày đừng dở hơi! Việc gì mà lo xa như thế? Tôi sẽ được thưởng. Quan hứa rồi. Nếu thành công, ta không phải vất vả như thế này nữa.
– Thôi, tôi van thầy nó đừng dại dột. Tôi không để cho thầy nó đi đâu.
Anh cu quắc mắt, nói:
– Việc quan nào phải việc trẻ con! U nó không được nói thế.
Chị cu lại òa lên khóc, túm chặt lấy áo chồng. Anh cu giằng ra, mắng:
– U nó không được giữ. Quan và lính chờ tôi ngoài đình kia. Để tôi đi, kẻo chậm.
– Không! Không đi! Thầy nó hãy ăn cơm đã, vội gì.
– Không cần. Đã có cơm của quan. Tôi phải đi ngay bây giờ mới kịp.
Nói đoạn anh cu nhất định dứt áo ra đi. Anh ôm ba con vào lòng, xoa đầu, dặn dò mấy câu, rồi ra cổng. Chị cu bế con, khóc lóc theo chồng. Nhưng vẫn thản nhiên, anh cu coi nhẹ nghĩa vợ chồng, tình cha con. Đến đầu làng, anh rỉ tai nói với khán thủ kéo chị cu trở lại.
*
* *
Sự thành công của anh cu Bản đã làm cho vợ anh ta góa chồng! Đêm hôm đó, nhờ anh can đảm, quân cướp lũ lượt bị giải lên huyện. Nhưng anh cu Bản bị bỏ mạng. Thương thay!
Từ bấy giờ, trên đầu chị một tấm khăn tang, kẽ nách chị ba mụn con mọn. Đoạn trường lắm lúc nghĩ mà buồn tênh…
Cả làng ai cũng ái ngại cho chị cu Bản và ngậm ngùi thương hại cho con người trọng nghĩa mà khinh thân.
Bọn nhà giàu được ăn no ngủ yên. Họ mổ gà mổ chó ăn mừng. Họ khen quan huyện là tốt với dân, biết hy sinh một người để cứu nhiều người. Họ xui chị cu Bản bế cả ba đứa con lên kêu quan phụ mẫu thương đến tình cảnh nheo nhóc của chị mà cho một món tiền bồi thường.
nhasachminhthangvanhoc.wordpress.com 