Thôi, cõi chết đã đến. Nó bật khóc, khóc rất to mà nó không ngờ. Chân tay nó run lẩy bẩy. Nó ngã khuỵu xuống trước mặt quan dự thẩm:
– Lạy quan lớn. Quan lớn tha cho con! Con chừa rồi. Con thề rằng con không làm bậy nữa. Quan lớn không cần giam con đâu.
Những câu van lơn của nó có kết quả ngay. Quan dự thẩm thét:
– Lôi nó đi!
Người cảnh sát được lệnh, kéo cánh tay nó xềnh xệch ra lối ngoài.
– Ranh con mà bướng thế, không đi, ông đánh ựa cơm ra bây giờ!
Nó toan để người lính đánh, xem có ựa cơm được không. Vì trong bụng nó, bói cũng chẳng còn một hột có tên gọi quý hóa ấy. Nếu có, thì chẳng đời nào nó đi ăn cắp.
Cổng Hỏa Lò mở rộng. Con vật đen sì nuốt chửng thằng bé.
Mai đây, nó sẽ sang Sở Mật thám, đo người, chụp ảnh, in tay. Thế là nó bị liệt vào hạng chính thức bất lương. Và bị đòn đánh, tra tấn, rồi vứt lộn xộn với tất cả các thứ rác rưởi của xã hội.
Mấy tiếng trống văng vẳng ở đằng xa. Cậu Cai quất chiếc roi xuống sàn, hét:
– Dậy cả đi!
Nó lổm nhổm bò dậy, xếp áo, chiếu, để lên trên ba gạc.
Nó nhìn quanh, ngớ ngẩn. Chẳng bao lâu, nó nhớ lại cảnh mình. Bỗng nó đâm liều. Chẳng liều cũng chẳng làm thế nào được.
Bọn cũ, cậu cai xua ra ngoài sân cho rửa mặt, đi bách bộ. Bọn mới, cậu truyền ở lại trong trại để lau cọ nhà. Cậu phát cho họ hai mươi chiếc chổi buộc bằng những manh chiếu rách quấn lại.
Nó ngoan ngoãn, trước tiên, cầm lấy một chiếc chổi, chui vào tận góc nhà hiểm hóc để quét. Nó có vẻ một đứa bé chăm làm.
Nhưng tự nhiên: Vút! Cái roi mây quất vào mông nó. Nó giẫy nẩy, quay lại. Cậu Cai nhăn nhở cười:
– Thằng này với ba thằng kia ra nhà xia để dọn.
Nó ức lắm. Nhưng nó phải cố lép, cắm cổ theo lệnh.
Như thế đã xong đâu. Cậu Cai rình nó từng tí. Nó biết làm thế nào cho vừa lòng cậu? Cái roi cứ luôn luôn giáng xuống đầu nó vì những lỗi nó không hiểu.
Ngày đầu tiên thực là ngày khổ cực. Đến chiều, cậu Cai ra lệnh:
– Im mồm! Ngủ đi!
Tình cờ, nó nằm cạnh một người hơn nó ít tuổi. Nó kết ngay làm anh em. Những câu than thở, những lời xui bẩy, trao đổi, không ngờ nồng mặn ngay:
– Anh bị can án sáu lần rồi, em ạ.
Nó sửng sốt. Nó ngắm lại người nằm cạnh như ngắm một kỳ quan. Có lẽ nào vào tù nhiều lần thế? Nó như tỉnh một giấc chiêm bao. Thì ra người ta rất có thể phạm tội nhiều lần.
– Thế lần đầu, anh có sợ không?
– Cũng như em bây giờ. Nhưng chỉ vài hôm là quen. Rồi thấy sung sướng.
Ồ, quái nhỉ! Nếu vậy, mai, ngày kia, những đứa khác sẽ phải đòn thay nó, mà nó sẽ sung sướng.
– Còn những lần sau?
– Những lần sau vào đây như về nhà. Đến lúc hết hạn phải ra, nhớ họ ra phết.
Những câu nói làm nẩy óc tò mò của nó. Nó nghe mà thích chí.
– Anh bị tội gì?
– Toàn ăn trộm.
– Vậy ra anh làm nghề ấy à?
– Ừ. Rồi anh truyền cho em. Anh cũng học được nghề ấy của người bạn ở trong này. Nếu sau này được ra, anh sẽ cho em nhập bọn, rồi em mới giỏi được.
Cứ như vậy, anh em thân mật nhau dần.
Nó chỉ việc lấy tai để nhập tâm những điều cốt yếu:
– Em đừng sợ gì cả. Mình mà có cánh thì đi đâu cũng chả cần. Này, thằng Cam, mấy lần vào đây, đều được làm phó cạo, vác tông đơ đi khắp các trại để húi đầu. Khá đấy. Thằng Tấu có tiền đút lót, lần nào vào đây cũng được làm cai. Nó kiếm chác bọn mình, có tiền để tậu ruộng, tậu nương đấy. Em đừng sợ. Ở tù, tưởng là khổ, chứ khổ đếch gì. Mình khôn, thì vào nhà đá mình học được khối cách kiếm ăn.
Trên tấm linh hồn trong trắng, thằng bạn tha hồ bôi màu. Những nét đậm dần, rõ dần, sẫm dần. Có tài thánh cũng chẳng gột sạch.
Đến hôm ra tòa, nhận ba tháng tù, nó chẳng còn bộ mặt buồn thiu nữa. Nó hí hởn đắc chí. Nó có vẻ khinh nhờn pháp luật. Nó cho quan tòa là khờ dại, đã gãi đúng vào chỗ ngứa của nó.
Chẳng bao lâu, nó được tha. Trông đời, nó có con mắt khác.
Nó lang thang qua sở Cẩm, thăm lại chỗ nó bị giam hôm đầu tiên.
Nó thẹn đỏ mặt. Nó thấy rằng trước nó hèn nhát vô cùng. Làm gì mà phải sợ ai? Cho đến ông Sếp nhà pha nó cũng đã coi thường.
Bỗng nó sực nhớ ra rằng từ sáng nó chưa có gì trong bụng. Rảo bước, nó đi thẳng ra chợ. Qua hàng bánh, nó nhận ra ngay cái bà hồi hơn ba tháng trước, đã túm nó, giải nó lên bóp. Trong óc nó nẩy ra một ý: Nó phải thử nghề.
Và nó muốn xoáy của bà ta cho bà biết tay.
Nó lượn trước hàng bà cho bà nhận kỹ mặt nó. Nó lại nhìn bà bằng cặp mắt giễu cợt mà nó luyện trong những ngày ở nhà pha. Rồi một loáng nó biến mất.
Vài phút sau, bà hàng la hét, làm rối loạn cả một khu chợ. Tấm bánh bà vẫn bầy ở đây. Thằng ranh con ngày trước nó vừa lảng vảng ở đây. Vụt một cái, bây giờ, cả tấm bánh lẫn nó…
Thấy huyên náo, người đội Sếp đến.
Bà hàng kể lể sự tình, rồi ca cẩm:
– Tưởng nhà nước bỏ tù nó, thì nó sợ, nó chừa. Chả hóa ra bây giờ nó bợm hơn trước, thầy ạ.
nhasachminhthangvanhoc.wordpress.com 